Zimowe obowiązki

   Zarządcy dróg, właściciele posesji lub lokali, wspólnoty mieszkaniowe – to na nich spoczywa obowiązek sprzątania dróg i chodników z zalegającego śniegu, lodu a także usuwania z dachów i balkonów zwisających sopli i nawisów śnieżnych.
Zimowe obowiązki właścicieli posesji i zarządców dróg oraz wymagania w zakresie usuwania śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń regulują: Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U.2013.1399 j.t.) oraz Uchwała Nr LV/495/2022 Rady Miasta Szczecinek z dnia 29 listopada 2022 r. w sprawie zmiany uchwały w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Szczecinek.

Kto zobowiązany jest sprzątać?

     Zgodnie z ustawą obowiązek dbania o stan drogi należy do jej zarządcy. O chodnik położony wzdłuż nieruchomości musi zatroszczyć się jej właściciel (czyli wszystkie podmioty władające nieruchomością - współwłaściciele, użytkownicy wieczyści, jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także podmioty władające nieruchomością). Jeżeli nieruchomość jest zabudowana budynkami wielolokalowymi, w których ustanowiono odrębną własność lokali, obowiązki właściciela nieruchomości obciążają osoby sprawujące zarząd nieruchomością wspólną – wspólnoty mieszkaniowe lub bezpośrednio właścicieli lokali, jeżeli zarząd nie został wybrany.

Odśnieżanie chodników

    Chodniki położone wzdłuż nieruchomości zobowiązani są uprzątać ze śniegu, lodu, błota i innych zanieczyszczeń właściciele tych nieruchomości (Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, art.5 ust.1 pkt 4). Ustawa wskazuje, że chodnikiem jest „wydzielona część drogi publicznej służąca dla ruchu pieszego położona bezpośrednio przy granicy nieruchomości”. Oznacza to, że jeżeli pomiędzy nieruchomością, a chodnikiem znajduje się np. trawnik, będący własnością gminy, to właściciel nieruchomości jest zwolniony z obowiązku dbania o chodnik (nie jest wtedy położony „bezpośrednio” przy nieruchomości). Wówczas ten obowiązek spoczywa na zarządcy drogi.
     Właściciel nieruchomości nie odpowiada za stan chodnika także w przypadku, kiedy w tym miejscu dopuszczony jest płatny postój. Obowiązek usuwania śniegu przechodzi wtedy na zarząd drogi, który pobiera opłaty z tytułu postoju lub parkowania samochodów na takim chodniku. Jeżeli na chodniku znajduje się przystanek komunikacyjny, to utrzymanie go w odpowiednim stanie jest obowiązkiem firmy użytkującej tereny służące komunikacji publicznej.

Odśnieżanie dróg wewnętrznych

Utrzymanie (a więc również odśnieżanie i usuwanie lodu) dróg wewnętrznych to obowiązki zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga. Gdy nie ma zarządcy, obowiązki te przechodzą na właściciela terenu. Dotyczy to dróg na terenie osiedli mieszkaniowych i dróg dojazdowych do obiektów.

Odśnieżanie wejść do sklepów i lokali

Odśnieżanie wejść do sklepów, kiosków, punktów usługowych i gastronomicznych spoczywa zwykle na ich właścicielach lub najemcach lokali, w których prowadzona jest działalność gospodarcza.

Usuwanie sopli i nawisów śnieżnych

    Usuwanie nadmiaru śniegu i zwisających sopli z dachów i balkonów należy do obowiązków właścicieli nieruchomości - wynika to z przepisów Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U.2013.1409 j.t. ). Art. 61 nakazuje właścicielom i zarządcom obiektu budowlanego zapewnić bezpieczne użytkowanie obiektu także w razie wystąpienia intensywnych opadów atmosferycznych. Zarządca lub właściciel musi więc dbać o usuwanie nadmiaru śniegu z dachu czy likwidację sopli, które mogą zagrażać życiu i zdrowiu mieszkańców oraz przechodniów. O wszelkich nieprawidłowościach ujawnionych w tym zakresie w trakcie zimowych kontroli, jeżeli zarządcy nie usuną nawisów i sopli na wezwanie straży, Straż Miejska informować będzie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

Odpowiedzialność

    Za niedopełnienie obowiązków związanych z oczyszczeniem chodników ze śniegu i lodu, strażnik miejski może nałożyć mandat do 500 złotych. W sytuacji nagminnego nieodśnieżania bądź odmowy przyjęcia mandatu,  strażnik miejski może sporządzić wniosek o ukaranie do Sądu.

Odpowiedzialność cywilna

    Odpowiedzialność za utrzymanie w należytym stanie terenów przyległych do nieruchomości może jednak nie skończyć się nie tylko na konsekwencjach wynikających z prawa administracyjnego i prawa wykroczeń. Osoba, która przewróciła się na nieodśnieżonym, oblodzonym lub zanieczyszczonym w inny sposób chodniku, może dochodzić odszkodowania zarówno z tytułu poniesionych szkód materialnych, jak i szkody na osobie. Roszczenie to wynika z art. 415 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U.1964.16.93 z późn. zm.): „Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”. Odszkodowanie może obejmować koszty leczenia, rehabilitacji, zadośćuczynienie za doznaną krzywdę oraz utracony zysk (skutkiem upadku może być czasowa niezdolność do pracy - (art. 444 § 1 k.c.). Jeżeli upadek spowoduje bardzo poważne konsekwencje zdrowotne i – w konsekwencji – całkowitą lub częściową utratę zdolności do pracy, zwiększenie potrzeb poszkodowanego lub zmniejszenie jego widoków powodzenia w przyszłości, poszkodowany może nawet domagać się renty od podmiotu odpowiedzialnego za szkodę - (art. 444 § 2 k.c.).